بتا – BETA

ضریب بتا یک معیار اندازه گیری برای ریسک سیستماتیک یا نوسان یک دارایی در مقایسه با ریسک غیر سیستماتیک کل بازار است. در واژگان تخصصی حوزه آمار، ضریب بتا نمایانگر شیب خط معادله رگرسیون داده های مرتبط با بازده یک دارایی یا سهام در برابر بازده کل بازار است. بتا در مدل قیمت گذاری دارایی سرمایه مورد استفاده قرار می گیرد که در واقع بازده مورد انتظار یک دارایی با استفاده از ضریب بتا و بازده مورد انتظار بازار را محاسبه می کند.
محاسبه ضریب بتا برای این منظور مورد استفاده قرار می گیرد که به سرمایه گذاران کمک کند تا درک کنند که آیا قیمت یک دارایی در همان جهت حرکت بقیه بازار هست یا خیر و اینکه این حرکت نسبت به حرکت کل بازار چقدر بی ثبات یا خطرناک است.

توجه به این نکته حایز اهمیت است که برای دقت و روایی بیشتر در این محاسبه، بازار مورد استفاده قرار گرفته به عنوان معیار یا بنچ مارک باید مرتبط با بازار دارایی مورد نظر در محاسبه ضریب بتا باشد. مثلا نمی توان ضریب بتا سهام یک شرکت ساختمان سازی را با بازده بازار خودروسازها مقایسه کرد و اینجا لزوما باید بازده بازار مسکن در نظر گرفته شود.
بعنوان مثال اگر دو سبد سهام مجزا داشته باشیم اولی با بتا 1.5 و دومی با بتا 0.8 در این صورت سبد اول ما ریسک یا نوسانش نسبت به بازار 50 درصد بیشتر خواهد بود و سبد دوم ما ریسک یا نوسانش نسبت به بازار 20 درصد کمتر خواهد بود و اگر بتا دارایی مشخصی را 1 در نظر بگیریم در این صورت این دارایی نوسان یا بازدهی آن مثل کل بازار خواهد بود.